Có một điều mà càng đi qua nhiều năm tháng, mình càng thấm thía: trong cuộc đời này, không có gì quý giá bằng sự bình yên bên trong tâm hồn.
Khi còn trẻ, ta thường chạy theo biết bao thứ: danh vọng, tiền bạc, tình yêu, sự công nhận… Ta cứ ngỡ rằng, khi có được tất cả những điều ấy, ta sẽ hạnh phúc, sẽ an nhiên. Nhưng càng đi xa, ta càng nhận ra, những điều tưởng chừng to tát kia rốt cuộc cũng chỉ là cơn gió thoảng. Hôm nay có, ngày mai mất. Hôm nay ta cười rạng rỡ vì thành công, ngày mai có thể lại rơi lệ vì thất bại. Hôm nay ta thấy mình được yêu thương, ngày mai biết đâu lại thấy mình bị bỏ rơi. Mọi thứ đổi thay chóng mặt như sóng biển ngoài khơi, còn lòng người thì chòng chành như chiếc thuyền nhỏ.
Nếu tâm ta không có chỗ để neo, thì mỗi đợt sóng của đời sống sẽ cuốn ta đi, hết lần này đến lần khác.
Mình đã từng như thế, đã từng để niềm vui và nỗi buồn điều khiển, để thành công và thất bại định nghĩa bản thân. Mình đã từng hạnh phúc đến ngây ngất khi được khen ngợi, và đau khổ đến kiệt cùng khi bị hiểu lầm hay phản bội. Nhưng rồi, qua bao nhiêu va đập, mình mới dần học được một bài học: niềm vui quá mức và nỗi buồn quá mức đều làm ta mất đi sự sáng suốt như nhau.
Có lần, mình ngồi bên biển. Trước mặt là những con sóng nối tiếp nhau vỗ vào bờ, lúc nhẹ nhàng, lúc dữ dội. Nhìn sóng, mình chợt nghĩ: đời người cũng chẳng khác gì. Khi sóng yên, ta mừng. Khi sóng nổi, ta sợ. Nhưng bản chất của biển vốn vẫn là nước, chẳng có gì đổi thay. Có lẽ, tâm ta cũng cần như vậy: sóng nổi thì mặc sóng, ta vẫn giữ được sự tĩnh lặng của lòng mình.
Chúng ta thường tưởng rằng, mình đang sống để đi tìm hạnh phúc. Nhưng kỳ thực, phần lớn thời gian, ta lại mải miết chạy theo những ảo tưởng, để rồi tự chọn lấy khổ đau. Người thì cố chấp bám vào tiền bạc, người thì khao khát quyền lực, người lại níu giữ tình yêu đã qua. Và rồi, khi mọi thứ không đi theo ý mình, ta oán trách, buồn phiền, đau đớn. Trong cuộc giằng co ấy, ít ai chịu dừng lại để tự hỏi: thứ mình thực sự cần là gì?
Để rồi, một ngày kia, sau đủ những va chạm, ta mới nhận ra: điều ta khao khát nhất, không phải là hơn thua, không phải là được mất, mà là sự bình yên.
Bình yên không đến từ việc cuộc đời thuận lợi hoàn toàn, không sóng gió, không thử thách. Bình yên cũng không đến từ việc ta kiểm soát được hết mọi người, mọi việc quanh mình. Bình yên đơn giản là khả năng giữ cho tâm hồn lặng gió ngay cả khi bão tố ập đến.
Có người hỏi mình: “Bình yên như vậy có phải là buông xuôi không?”. Mình mỉm cười. Bình yên không phải là đầu hàng, cũng không phải là lẩn tránh. Nó là một sức mạnh rất khác, sức mạnh của sự thấu hiểu và chấp nhận. Khi ta hiểu rằng, đời vốn vô thường, thì ta không còn cố chấp bám víu vào những điều vốn dĩ phải đổi thay. Khi ta biết chấp nhận, ta không còn phí sức để kháng cự hay oán trách, mà dành năng lượng để sống trọn vẹn trong từng khoảnh khắc.
Mình nhớ có thời gian, mình cảm thấy đời mình quá nhiều gánh nặng. Công việc bấp bênh, gia đình không như ý, tương lai thì mịt mờ. Trong lòng mình đầy sợ hãi và bất an. Nhưng rồi, một buổi sáng, mình ngồi lặng nhìn mặt trời lên. Ánh sáng dịu dàng trải xuống mặt đất, và bất chợt, mình thấy lòng mình nhẹ đi. Mình nhận ra: mặt trời vẫn mọc, dù hôm qua mình có khổ đau đến mấy. Thì ra, thế giới này không quay quanh nỗi buồn của mình. Và mình hoàn toàn có thể học cách thở chậm lại, bước chậm lại, để sống nhẹ nhàng hơn.
Khi hiểu ra điều đó, mình bắt đầu tập quay vào bên trong. Mình tập quan sát cảm xúc của mình thay vì chạy theo nó. Khi giận, mình biết mình đang giận. Khi buồn, mình biết mình đang buồn. Mình không cố đè nén, cũng không cố che giấu, mà chỉ lặng lẽ quan sát, như người ngồi trên bờ nhìn dòng sông chảy. Dần dần, mình nhận ra: cảm xúc đến rồi đi, còn người quan sát thì vẫn ở đó, bình yên và vững vàng.
Đó là khi mình bắt đầu hiểu được giá trị của bình yên nội tại.
Bình yên này không lệ thuộc vào ai, không lệ thuộc vào điều gì bên ngoài. Không phải có người yêu thương mình thì mới yên. Không phải có nhiều tiền mới yên. Cũng không phải khi không còn thử thách thì mới yên. Bình yên thật sự là khi trong bất cứ hoàn cảnh nào, ta vẫn giữ được một khoảng trời tĩnh lặng trong tâm hồn.
Mình biết, nói thì dễ, làm thì khó. Nhưng càng trải qua nhiều, mình càng tin rằng, đó là con đường duy nhất để ta sống thật với mình. Bởi nếu ta chỉ trông chờ bình yên từ bên ngoài, ta sẽ mãi bấp bênh. Hôm nay được khen thì vui, mai bị chê thì khổ. Hôm nay người ở lại thì an lòng, mai người rời đi thì tan vỡ. Như chiếc lá giữa gió, ta bị cuốn đi không ngừng.
Còn khi bình yên nằm trong chính mình, ta không còn quá sợ mất mát, cũng chẳng còn quá khao khát chiếm hữu. Ta biết, có cũng được, không cũng chẳng sao. Thế gian này biến đổi, nhưng cái gốc bên trong ta vẫn yên, vẫn sáng.
Và chính sự yên ấy mới thật sự là tự do.
Mình không phủ nhận, ai cũng cần cơm áo gạo tiền, cần tình yêu, cần một mái nhà. Nhưng trên tất cả, điều giữ cho ta hạnh phúc lâu bền, chính là một trái tim an nhiên. Khi tâm đã yên, mọi thứ khác trở thành phụ. Khi tâm đã yên, ta không còn dễ dàng bị cuốn vào giận hờn, đố kỵ, oán trách. Ta biết sống khoan dung với người, dịu dàng với đời, và bao dung với chính mình.
Cuối cùng, đời người ngắn ngủi lắm. Bao nhiêu tiền cũng chẳng mang đi được. Bao nhiêu danh tiếng rồi cũng thành mây khói. Thứ còn lại, chỉ là cảm giác bình an khi ta khép lại một ngày, khi ta nhìn lại một đời.
Nên, nếu có thể chọn một điều để gìn giữ, mình sẽ chọn bình yên nội tại.
Bởi đó là kho báu duy nhất không ai lấy đi được. Đó là ánh sáng không bao giờ tắt. Và đó cũng chính là điều khiến mỗi bước chân trên hành trình nhân gian này trở nên nhẹ nhàng, thong dong, như thể ta đang đi trong một khu vườn đầy nắng, bất chấp ngoài kia gió bão vẫn đang gào thét.